Tüberküloz (Verem) Nedir? Nasıl Bulaşır?

Tüberküloz (Verem) Nedir?
 Tüberküloz (verem), genellikle Mycobacterium tuberculosis adlı bakterinin neden olduğu bir hastalıktır. Verem, en sık akciğerleri etkiler ancak böbrekler, omurga ve beyin gibi diğer organları da tutabilir. Tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme neden olabilir. Tarihte “Verem- ince hastalık” olarak bilinen bu hastalık, eskiden çok daha yaygındı; Günümüzde erken teşhis, etkili tedavi ve koruyucu tedaviler sayesinde büyük ölçüde kontrol altına alınmıştır.

Nasıl Bulaşır?

Tüberküloz, nefes yoluyla bulaşır. Aktif tüberküloz hastası olan bir kişi öksürdüğünde, hapşırdığında, konuştuğunda veya güldüğünde ortaya saçılan damlacıklar diğer insanların akciğerlerine ulaşılabilir. Bağışıklık sistemi güçlü olan bireylerde vücut, tüberküloz bakterisine karşı savunma geliştirebilir ve bu şekilde hastalık oluşmayabilir

Belirtileri Nelerdir?

Tüberkülozun belirtileri genellikle yavaş yavaş ortaya çıkar.

• Bir aydan uzun süren bazen balgamlı veya kanlı öksürük,
• Yüksek ateş ve gece terlemeleri,
• İştahsızlık ve kilo kaybı,
• Sürekli yorgunluk ve halsizlik,
• Nefes darlığı,

Risk Faktörleri

• HIV/AIDS, diyabet, kronik böbrek hastalığı, kanser tedavisi vb. durumlar,
• Kötü beslenme veya yetersiz beslenme,
• Düzensiz yaşam koşulları (kalabalıkta yaşama, hijyen eksikliği),
• Tüberkülozun yaygın olduğu bölgelere seyahatler,
• Sigara kullanımı veya diğer akciğer hastalıkları,

Tanı Yöntemleri

1. Tıbbi Muayene ve Öykü
2. Balgam Testi (Mikroskopi ve Kültür): Tüberkülozun tanısı bakteriyolojiktir. Balgamda özel yöntemlerle bakterinin varlığı araştırılır ve doğrulanır.
3. Koldan yapılan Tüberkülin Cilt Testi
4. Kan Testleri (IGRA):
5. Akciğer Röntgeni veya Bilgisayarlı Tomografi : Akciğerlerdeki lezyonlar tespit edilebilir.

Tedavi

Tüberküloz tedavisi mutlaka uzman hekim kontrolünde ve düzenli olarak yapılmalıdır. İlaçların erken başlanması ve düzenli olarak kullanılması, hem hastanın iyileşmesi hem de bulaşın azalması bakımından çok önemlidir. Erken tanı ve dört-beş verem ilacı ile 6-9 ay boyunca düzenli tedavi ile büyük iyileşme oranı sağlanmıştır. Gerekli tedavilerin uygulanmaması, ilaca dirençli tüberküloz türlerinin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Korunma Yolları

1. BCG Aşısı : Doğumdan kısa süre sonra veya çocukluk döneminde yapılır, özellikle çocukların tüberkülozun ağır formlarından korunmasında etkilidir.

2. Erken Tanı ve Tedavi : Aktif tüberküloz saptanan kişilerin hızla tedavi planlanması bulaşın yayılmasını önler. Ayrıca aktif tüberküloz hastası ile teması olan kişilerin taranması önemlidir.

3. Hijyen ve Yaşam Koşullarının İyileştirilmesi : Kalabalık ortamlarda yeterli havalandırma yapılması, kontrollü beslenme ve düzenli uyku gibi faktörler bağışıklık sistemini güçlendirilir.

4. Koruyucu Tedavi (Kemoprofilaksi) : Özellikle latent tüberküloz enfeksiyonu taşıyan hastalar için (testleri pozitif ortaya çıkan ancak aktif hastalık olmayan), ileride hasta olma potansiyeli olan bireyler için koruyucu ilaç tedavisi uygulanır.