Fiberoptik Bronkoskopi nedir? Nasıl Uygulanır?

Fiberoptik Bronkoskopi (FOB) Nedir?

solunum yollarının incelenmesi ve gerekirse müdahaleler yapılması amacıyla kullanılan minimal invaziv endoskopik bir yöntemdir. Bu prosedürde, esnek bir fiberoptik bronkoskop cihazı kullanılarak ağız veya burun yoluyla trakeobronşiyal ağaca ulaşılır ve çıplak gözle bronş sistemi değerlendirilir.

Kullanım Alanları

Tanısal Amaçlı Kullanım

1. Akciğer Kanseri:

• Şüpheli lezyonlardan biyopsi alınması.
• Lezyonların yerleşimi ve boyutunun değerlendirilmesi.

1. Enfeksiyon Hastalıkları:

• Tüberküloz, mantar enfeksiyonları ve atipik pnömoniler gibi durumların teşhisi.
• Bronkoalveolar lavaj (BAL) ile mikrobiyolojik örnekleme.

1. İnterstisyel Akciğer Hastalıkları (ILD):

• Hücresel analiz için BAL örneği alınması.

1. Hemoptizi (Kanlı Balgam):

• Kanama kaynağının lokalize edilmesi.

1. Hava Yolu Obstrüksiyonu:

• Daralmaların veya kitlelerin değerlendirilmesi.

Tedavi Amaçlı Kullanım

1. Yabancı Cisim Çıkarılması:

• Çocuklarda ve yetişkinlerde hava yollarındaki yabancı cisimlerin çıkarılması.

1. Kanama Kontrolü:

• Hemoptizinin kontrolü için.

1. Mukus veya Tıkanıklık Giderilmesi, bronş tuvaleti:

• Hava yollarındaki mukus tıkanıklıklarının temizlenmesi.

1. Stent Yerleştirilmesi:

• Hava yolu darlıklarının tedavisi için.

1. Palyatif Tedavi:

• Tümör nedeniyle daralan hava yollarının açılması.

Fiberoptik Bronkoskopi Nasıl Uygulanır?

1. Hazırlık:

• Hasta prosedür öncesinde aç bırakılır (4 saat katı gıda, 2 saat sıvı gıda açlığı yeterlidir).
• Lokal anestezi (lidokain sprey) veya sedasyon uygulanır.
• Gerektiğinde oksijen desteği sağlanır.

1. Uygulama:

• Bronkoskop burun veya ağız yoluyla yerleştirilir.
• Görüntü eşliğinde bronş sistemi incelenir.
• Gerekirse biyopsi, BAL veya diğer işlemler yapılır.

1. İşlem Süresi:

• Genellikle 10-15 dakika sürer, ancak yapılan müdahaleye göre değişebilir.

1. İyileşme:

• Hasta işlem sonrası kısa süre gözlem altında tutulur.
• Lokal anestezinin etkisi geçene kadar (2 saat) yemek veya içecek alınmaması önerilir.

Fiberoptik Bronkoskopinin Avantajları

• Esneklik: Zor anatomik yapılara ulaşmayı sağlar.
• Görüntü Kalitesi: Havayollarının detaylı ve gerçek zamanlı incelenmesi.
• Minimal İnvaziv: Açık cerrahiye göre çok daha az risklidir.
• Tanısal Hassasiyet: Akciğer hastalıklarının tanısında yüksek doğruluk.

Olası Komplikasyonlar

FOB genellikle güvenli bir yöntemdir, ancak bazı riskler içerir:

1. Hafif Komplikasyonlar:

• Hafif kanama (biyopsi sonrası).
• Boğaz ağrısı veya rahatsızlık.

1. Ciddi Komplikasyonlar (Nadir):

•  
• Hipoksi (oksijen düşüklüğü).
• Pnömotoraks (biyopsi sonrası akciğer zarında hasar).
•  

Kontrendikasyonlar

• Kontrolsüz ciddi aritmi.
• Ciddi solunum yetmezliği.
• Koagülopati veya kanama bozuklukları.
• Hastanın işlem sırasında stabil olamayacağı ciddi kardiyovasküler hastalıklar.

Fiberoptik Bronkoskopi Sırasında Kullanılan Biyopsi Teknikleri

1. Fırça Biyopsisi

• Nasıl Yapılır?
  • Bronkoskopun içinden geçirilen ince bir fırça yardımıyla şüpheli lezyonlardan hücre örnekleri toplanır.
• Avantajları:
  • Hızlı bir şekilde sitolojik değerlendirme için örnek sağlar.
  • Kanama riski düşüktür.
• Kullanım Alanları:
  • Merkezi bronşlardaki tümörlerin sitolojik değerlendirmesi.
  • Enfeksiyon şüphesinde örnekleme.

2. Transbronşiyal İğne Aspirasyonu (TBİA)

• Nasıl Yapılır?
  • Bronkoskop çalışma kanalından gönderilen ince bir iğne ile bronş duvarından veya mediastinal lenf nodlarından örnek alınır.
• Avantajları:
  • Mediastinal lenf nodlarının örneklenmesini sağlar.
  • Lenf bezlerini tutan kanser, sarkoidoz, tüberküloz gibi hastalıkların tanısı için kullanılır.
• Kullanım Alanları:
  • Mediastinal lenfadenopati (lenf nodu büyümesi) değerlendirmesi.
  • Sarkoidoz ve lenfoma gibi hastalıkların tanısı.